Αυτοάνοσες Διαταραχές και Ψυχική Υγεία: Αμφίδρομες Αλληλεπιδράσεις
Συγγραφέας: Dr. Δημήτριος Γ. Κίμογλου
Certified in Immuno-Oncology/Precision Oncology & Cancer Genomics (Harvard Medical School), Neuroscience/Neurogenetics (Harvard, EPFL), Counseling Psychology – RQF Level 7 UK
Η σχέση μεταξύ αυτοάνοσων διαταραχών και ψυχικής υγείας αποτελεί ένα περίπλοκο δίκτυο αμφίδρομων αλληλεπιδράσεων που μόλις πρόσφατα άρχισε να αποσαφηνίζεται. Οι ασθενείς με αυτοάνοσα νοσήματα εμφανίζουν δυσανάλογα υψηλά ποσοστά ψυχιατρικών διαταραχών, ενώ παράλληλα, ορισμένες ψυχικές διαταραχές προδιαθέτουν στην ανάπτυξη αυτοανοσίας.
Στη ρευματοειδή αρθρίτιδα, η συννοσηρότητα με την κατάθλιψη αγγίζει το 40%, ποσοστό σημαντικά υψηλότερο από το γενικό πληθυσμό. Αυτή η σχέση δεν μπορεί να εξηγηθεί αποκλειστικά από την ψυχολογική επιβάρυνση της χρόνιας νόσου. Αντίθετα, φαίνεται να υπάρχουν κοινοί βιολογικοί μηχανισμοί που προδιαθέτουν σε αμφότερες τις καταστάσεις.
Η κοινή παθοφυσιολογική οδός που συνδέει την αυτοανοσία με τις ψυχιατρικές διαταραχές περιλαμβάνει τη δυσρύθμιση των κυτοκινών, την ενεργοποίηση της μικρογλοίας και τη διαταραχή του αιματοεγκεφαλικού φραγμού. Οι προφλεγμονώδεις κυτοκίνες όπως η IL-1β, η TNF-α και η IL-6, που υπερεκκρίνονται στις αυτοάνοσες διαταραχές, έχουν άμεσες νευροψυχιατρικές επιδράσεις.
Οι αυτοαντισώματα που στρέφονται εναντίον νευρικών πρωτεϊνών αποτελούν έναν ιδιαίτερα ενδιαφέροντα μηχανισμό. Στον συστηματικό ερυθηματώδη λύκο, τα αντι-NMDA αντισώματα μπορούν να διαπεράσουν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό και να προκαλέσουν νευροψυχιατρικά συμπτώματα, συμπεριλαμβανομένων ψυχώσεων και γνωσιακών διαταραχών.
Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto παρουσιάζει μια ιδιαίτερα ισχυρή σύνδεση με ψυχιατρικές διαταραχές. Η παρουσία αντι-TPO αντισωμάτων έχει συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης και άγχους, ακόμη και σε ευθυρεοειδικούς ασθενείς. Αυτό υποδηλώνει ότι η αυτοάνοση διεργασία per se, ανεξάρτητα από τη θυρεοειδική δυσλειτουργία, μπορεί να επηρεάσει τη διάθεση και τη γνωσιακή λειτουργία.
Η αντίστροφη σχέση είναι εξίσου εντυπωσιακή. Ασθενείς με σχιζοφρένεια εμφανίζουν αυξημένη επίπτωση αυτοάνοσων διαταραχών, ενώ η κατάθλιψη έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Αυτές οι παρατηρήσεις υποδηλώνουν ότι ορισμένες ψυχιατρικές διαταραχές μπορεί να προδιαθέτουν στην αυτοανοσία μέσω της χρόνιας ενεργοποίησης φλεγμονωδών οδών.
Ο ρόλος του στρες στην ενεργοποίηση αυτοάνοσων διεργασιών έχει τεκμηριωθεί εκτενώς. Τραυματικά γεγονότα συχνά προηγούνται της έναρξης αυτοάνοσων διαταραχών, υποδηλώνοντας ότι η ψυχολογική δυσφορία μπορεί να λειτουργήσει ως “σκανδάλη” για την απώλεια της ανοσολογικής ανοχής σε γενετικά επιδεκτικά άτομα.
Η επιγενετική ρύθμιση παρέχει έναν μηχανισμό μέσω του οποίου το περιβαλλοντικό στρες μπορεί να επηρεάσει την έκφραση γονιδίων που εμπλέκονται στην ανοσοποιητική ανοχή. Αλλαγές στη μεθυλίωση γονιδίων όπως το FOXP3, που είναι κρίσιμο για τη λειτουργία των ρυθμιστικών Τ-κυττάρων, έχουν παρατηρηθεί σε ασθενείς με αυτοάνοσες διαταραχές που έχουν ιστορικό ψυχολογικού τραύματος.
Οι θεραπευτικές επιπτώσεις αυτών των ευρημάτων είναι σημαντικές. Η ολιστική αντιμετώπιση που συμπεριλαμβάνει τόσο την ανοσοκαταστολή όσο και την ψυχιατρική φροντίδα μπορεί να βελτιώσει τα αποτελέσματα σε ασθενείς με αυτοάνοσες διαταραχές. Αντίστοιχα, η παρακολούθηση για αυτοάνοση δραστηριότητα σε ασθενείς με ορισμένες ψυχιατρικές διαταραχές μπορεί να επιτρέψει την πρώιμη διάγνωση και θεραπεία.
Η ανάπτυξη βιοδεικτών που μπορούν να προβλέψουν ποιοι ασθενείς με ψυχιατρικές διαταραχές κινδυνεύουν να αναπτύξουν αυτοανοσία, ή αντίστροφα, αποτελεί έναν σημαντικό στόχο για τη μελλοντική έρευνα.
Σημείωση Πνευματικών Δικαιωμάτων
ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναπαραγωγή, αντιγραφή, διανομή ή δημοσίευση οποιουδήποτε μέρους των παρόντων ερευνητικών εργασιών χωρίς την προηγούμενη γραπτή άδεια του συγγραφέα Dr. Δημήτριου Γ. Κίμογλου.
Οι παρούσες επιστημονικές δημοσιεύσεις αποτελούν αποκλειστική πνευματική ιδιοκτησία του συγγραφέα και προστατεύονται από τους νόμους περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Κάθε μη εξουσιοδοτημένη χρήση, αναπαραγωγή ή διανομή συνιστά παραβίαση των πνευματικών δικαιωμάτων και μπορεί να επισύρει νομικές κυρώσεις.
Ειδική Διάταξη για Ακαδημαϊκή Χρήση
Σε περίπτωση χρησιμοποίησης οποιουδήποτε τμήματος των παρόντων ερευνητικών εργασιών σε φοιτητικές εργασίες, διδακτορικές διατριβές, ερευνητικές μελέτες ή οποιαδήποτε ακαδημαϊκή δημοσίευση, ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ πρέπει να αναφέρεται ρητώς η πηγή ως εξής:
Βιβλιογραφική Αναφορά: Κίμογλου, Δ. Γ. ( Ημερομηνία Δημοσίευσης ). [Τίτλος Άρθρου]. Kimoglou Editions.: