Ψυχονευροανοσολογικές Επιπτώσεις του Τραύματος: Μηχανισμοί Επιγενετικής Μνήμης
Συγγραφέας: Dr. Δημήτριος Γ. Κίμογλου
Certified in Immuno-Oncology/Precision Oncology & Cancer Genomics (Harvard Medical School), Neuroscience/Neurogenetics (Harvard, EPFL), Counseling Psychology – RQF Level 7 UK
Το ψυχολογικό τραύμα αφήνει ανεξίτηλα ίχνη όχι μόνο στην ψυχική υγεία αλλά και στη βιολογική λειτουργία του οργανισμού. Οι πρόσφατες εξελίξεις στην επιγενετική έχουν αποκαλύψει πώς τραυματικές εμπειρίες μπορούν να “εγγραφούν” στο DNA και να επηρεάσουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος για χρόνια ή ακόμη και δεκαετίες.
Η έκθεση σε τραύμα προκαλεί δραματικές αλλαγές στο επιγενετικό τοπίο γονιδίων που εμπλέκονται στη ρύθμιση του στρες και της ανοσοποιητικής απάντησης. Ένα από τα καλύτερα μελετημένα παραδείγματα είναι η μεθυλίωση του γονιδίου NR3C1, που κωδικοποιεί τον υποδοχέα των γλυκοκορτικοειδών. Η υπερμεθυλίωση αυτού του γονιδίου οδηγεί σε μειωμένη ευαισθησία στην κορτιζόλη και δυσλειτουργία του άξονα HPA.
Οι επιγενετικές αλλαγές που προκαλούνται από το τραύμα δεν περιορίζονται στο νευρικό σύστημα αλλά επεκτείνονται και στα ανοσοκύτταρα. Μελέτες έχουν δείξει ότι τα λευκοκύτταρα ατόμων που έχουν υποστεί τραύμα εμφανίζουν χαρακτηριστικά πρότυπα μεθυλίωσης που συσχετίζονται με αυξημένη παραγωγή προφλεγμονωδών κυτοκινών.
Ιδιαίτερα συναρπαστική είναι η ανακάλυψη ότι αυτές οι επιγενετικές αλλαγές μπορούν να μεταδοθούν από γενιά σε γενιά. Μελέτες σε επιζώντες του Ολοκαυτώματος και τα παιδιά τους έχουν αποκαλύψει παρόμοια επιγενετικά πρότυπα, υποδεικνύοντας ότι η “μνήμη” του τραύματος μπορεί να κληροδοτηθεί στους απογόνους.
Οι μηχανισμοί αυτής της διαγενεακής μετάδοσης περιλαμβάνουν αλλαγές στις επιγενετικές τροποποιήσεις των γαμετικών κυττάρων, καθώς και επιδράσεις μέσω του ενδομήτριου περιβάλλοντος και των πρώιμων αλληλεπιδράσεων μητέρας-παιδιού. Το τραύμα της μητέρας μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία του πλακούντα και την εμβρυϊκή ανάπτυξη, δημιουργώντας μακροχρόνιες αλλαγές στη νευροενδοκρινολογική και ανοσοποιητική λειτουργία του παιδιού.
Η χρονική διάσταση αυτών των επιπτώσεων είναι εντυπωσιακή. Άτομα που έχουν υποστεί τραύμα στην παιδική ηλικία εμφανίζουν αυξημένα επίπεδα φλεγμονωδών δεικτών δεκαετίες αργότερα, ακόμη και απουσία συνεχιζόμενου στρες. Αυτό υποδηλώνει ότι το τραύμα προκαλεί μια μόνιμη “επαναρύθμιση” του ανοσοποιητικού συστήματος.
Οι κλινικές επιπτώσεις αυτών των ευρημάτων είναι βαθιές. Τα άτομα με ιστορικό τραύματος εμφανίζουν αυξημένο κίνδυνο για μια σειρά από παθήσεις που σχετίζονται με τη φλεγμονή, συμπεριλαμβανομένων καρδιαγγειακών νοσημάτων, αυτοάνοσων διαταραχών και καρκίνου.
Ωστόσο, η πλαστικότητα του επιγενετικού τοπίου προσφέρει ελπίδα. Θεραπευτικές παρεμβάσεις όπως η ψυχοθεραπεία, η διαλογιστική πρακτική και ακόμη και συγκεκριμένες φαρμακολογικές προσεγγίσεις μπορούν να αντιστρέψουν μερικές από τις επιγενετικές αλλαγές που προκαλούνται από το τραύμα.
Η κατανόηση των μηχανισμών της επιγενετικής μνήμης του τραύματος ανοίγει νέες προοπτικές για την πρόληψη και θεραπεία. Η ανάπτυξη στοχευμένων επιγενετικών θεραπειών θα μπορούσε να επιτρέψει την “διαγραφή” της βιολογικής μνήμης του τραύματος και την αποκατάσταση της υγιούς ανοσοποιητικής λειτουργίας.
Σημείωση Πνευματικών Δικαιωμάτων
ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναπαραγωγή, αντιγραφή, διανομή ή δημοσίευση οποιουδήποτε μέρους των παρόντων ερευνητικών εργασιών χωρίς την προηγούμενη γραπτή άδεια του συγγραφέα Dr. Δημήτριου Γ. Κίμογλου.
Οι παρούσες επιστημονικές δημοσιεύσεις αποτελούν αποκλειστική πνευματική ιδιοκτησία του συγγραφέα και προστατεύονται από τους νόμους περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Κάθε μη εξουσιοδοτημένη χρήση, αναπαραγωγή ή διανομή συνιστά παραβίαση των πνευματικών δικαιωμάτων και μπορεί να επισύρει νομικές κυρώσεις.
Ειδική Διάταξη για Ακαδημαϊκή Χρήση
Σε περίπτωση χρησιμοποίησης οποιουδήποτε τμήματος των παρόντων ερευνητικών εργασιών σε φοιτητικές εργασίες, διδακτορικές διατριβές, ερευνητικές μελέτες ή οποιαδήποτε ακαδημαϊκή δημοσίευση, ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ πρέπει να αναφέρεται ρητώς η πηγή ως εξής:
Βιβλιογραφική Αναφορά: Κίμογλου, Δ. Γ. ( Ημερομηνία Δημοσίευσης ). [Τίτλος Άρθρου]. Kimoglou Editions.: